انواع مقاومت ها

مقاومتها به صورتهای مختلفی در مدارهای الکتریکی و الکترونیکی بکار میروند مقاومت ها را می توان از نظر روش ساخت و کاربرد به انواع مختلف تقسیم نمود .

یکی از تقسیم بندی های مقاومتها از نظر کاربرد ، تقسیم بندی مقاومتهابه مقاومتهای ثابت و متغییر است .

مقاومتهای ثابت:

مقاومتهای ثابت معمولا در اندازه های استاندارد و در توانهای مشخص استاندارد ساخته می شوند. اندازه استاندارد مقاومتهای ثابت عبارتند از :

Ω1	8.2	6.8	5.6	4.7	3.9	3.3	2.7	2.2	1.8	1.2	1
Ω10	8.2	6.8	5.6	4.7	3.9	3.3	2.7	2.2	1.8	1.2	1
Ω100	8.2	6.8	5.6	4.7	3.9	3.3	2.7	2.2	1.8	1.2	1
KΩ1	8.2	6.8	5.6	4.7	3.9	3.3	2.7	2.2	1.8	1.2	1
MΩ1	8.2	6.8	5.6	4.7	3.9	3.3	2.7	2.2	1.8	1.2	1

توانهای استاندارد مقاومتهای ثابت عبارتنداز :

وات W

10

5

2

1

0.5

0.25

0.125

از نظر روش ساخت ، مقاومتهای ثابت به طرق مختلف ساخته می شوند که می توان از مقاومتهای ذغالی (Thin Film)و ترکیبی  (Composition)نام برد .

روش ساخت مقاومتهای ذغالی به این ترتیب است که روی یک استوانه از سرامیک مخصوص ، لایه نازکی از کربن پوشانده شده و سپس شیار نازکی به صورت مارپیچ روی این لایه نازک ایجاد می گردد . بنابراین نواری بصورت مار پیچ از جنس کربن با ضخامت بسیار کم و طول دلخواه در روی سطح استوانه سرامیکی ایجاد می گردد .در اینجا استوانه سرامیکی صرفا نقش نگهدارنده دارد . با تنظیم عرض نوار به سادگی میتوان مقادیر مختلف را تولید نمود . این نوع مقاومتها در فرکانسهای بالا خاصیت سلفی از خود نشان میدهند.

روش ساخت مقاومتهای ترکیبی (Composition) به این ترتیب است که خمیری از جنس مخصوص تهیه می گردد و به صورت استوانه شکل می گیرد از این نوع مقاومت در مواردی استفاده می گردد که می خواهیم مقاومت از خود خاصیت سلفی نشان ندهد .

از آنجا که مقاومتهای ثابت نوعا در ابعاد بسیار کوچک ساخته می شود برای مشخص نمودن مقدار مقاومت از کد های رنگی استفاده می شود . کدهای رنگی روی مقاومت معمولا با 4 یا 5 رنگ استاندارد روی مقاومت نشان داده می شود .

در مقاومتهای با پنج رنگ ، چهار رنگ اول مبین مقدار مقومت و رنگ پنجم نشان دهنده تلرانس آن می باشد . جدول زیر کدهای رنگی مقدار مقاومتها را نشان می دهد.

سفید	خاکستری	بنفش	آبی	سبز	زرد	نارنجی	قرمز	قهوه ای	سیاه
9	8	7	6	5	4	3	2	1	0

جدول زیر کدهای رنگی تلرانس مقاومتها را نشان می دهد.

طلایی	نقره ای	بیرنگ	رنگ
5	10	20	در صد تلرانس(Tolerance)

برای خواندن کدهای رنگی  مقاومتهای با چهار رنگ مقاومت را طوری در دست می گیریم که رنگ مربوط به تلرانس در سمت راست قرار گیرد . سپس از سمت چپ عدد مربوط به رنگهای اول ، دوم را در کنار یکدیگر قرار داده و به تعداد مربوط به رنگ سوم جلوی آنها صفر قرار می دهیم به مثال زیر توجه نمائید .

طلایی	قرمز	نارنجی	آبی
تلرانس 5 %	تعداد صفر 2 تا	3	6
مقدار مقاومت برابر است با5% ±Ω6300

مقاومتهای متغییر:

از انواع مقاومتهای متغیر که در صنعت استفاده می شوند میتوان از ولوم دستگاهای صوتی نام برد. از مقاومتهای متغییری که کاربرد آزمایشگاهی دارند میتوان از رئوستا و جعبه مقاومت نام برد.

رئوستا:

رئوستا مقاومت متغییری است که دارای سه سر می باشد و مقادیر دو سر ثابت آن معمولا در رنج های 10 الی 330 اهم می باشد و قابلیت تحمل جریانهای زیاد تا یک آمپر را دارد . رئوستا ها معمولا درجه بندی شده نیستند و به صورت پیوسته تغییر می کنند . بنابراین برای یافتن مقدار مقاومت بکار رفته باید از اهمتر استفاده گردد.از رئوستا می توان به صورت پتانسیومتر نیز استفاده نمود . کاربرد پتانسیومتر در مواردی است که می خواهیم از یک منبع تغذیه ACیا DC ولتاژهایی با مقادیر و دامنه های دلخواه و دقیق داشته باشیم.

جعبه مقاومت:

جعبه مقاومت ، مقاومت متغییری است که دارای دو سر است و معمولا از نظر مقدار مقاومت دارای رنج وسیعی می باشد لاکن جریان ماکزیمم آن بسیار محدودتر و به مقادیر صدم و دهم آمپر محدود می گردند . جعبه مقاومت ها مندرج می باشند و بنابراین مقدار مقاومت بکار رفته را می توان مستقیما یادداشت نمود.